Soms zien we dat kerken ervoor kiezen om minder papieren kerkbladen te verspreiden en de digitale versie van het kerkblad per mail te versturen naar kerkleden. Dat doen ze om twee verschillende redenen: digitaal lijkt milieuvriendelijker én goedkoper dan drukwerk. Maar is dat ook echt het geval?

Milieu

Op het eerste gezicht lijkt het versturen van een bericht per e-mail misschien minder belastend voor het milieu dan het produceren van papieren bladen, maar wie zich erin verdiept heeft algauw in de gaten dat dat niet klopt. Zo heeft de papierindustrie in de afgelopen jaren een enorme verduurzamingsslag gemaakt, en alle elektriciteit en apparaten die nodig zijn voor digitale berichten zijn bijzonder schadelijk voor het milieu. Wil je hierover meer weten? Lees dan de uitkomsten van deze onderzoeken.

Financiën

Er is geen speld tussen te krijgen: als je besluit om minder kerkbladen te laten drukken ben je goedkoper uit dan voorheen. Maar let op: het vervangen van het papieren kerkblad door een digitale versie heeft veel méér gevolgen. Dat heeft alles te maken met de verschillen tussen digitale en papieren communicatie.

Digitaal

Een sterke kant van digitale communicatie is de snelheid waarmee berichten kunnen worden verspreid. Bijvoorbeeld: één druk op de knop en je digitale nieuwsbrief is binnen een paar tellen binnen bij je doelgroep. Social media, website of nieuwsbrief bieden als geen ander middel de mogelijkheid om actueel te zijn in berichtgeving. Tegelijk zijn deze digitale middelen vluchtig. Dat wil zeggen: als lezer op een beeldscherm zijn we snel afgeleid en we lezen snel door teksten heen. Teksten moeten dus kort zijn. Daar komt bij dat een mail tussen veel andere mails, of een digitaal nieuwsbericht tussen andere digitale nieuwsberichten, gemakkelijk over het hoofd gezien of weggeklikt wordt.

Papier

Een papieren medium zoals een kerkblad kan vanwege zijn doorlooptijd – de tijd tussen het samenstellen en verschijnen ervan – nooit zo actueel zijn als berichten langs de digitale snelweg. Het leent zich daarom meer voor achtergrondverhalen, voor interviews en verdieping. De gedrukte vorm, het feit dat je het blad kunt vastpakken en doorbladeren, helpt bij de concentratie bij het lezen. Het is daardoor geschikt voor wat langere artikelen. Bovendien wordt het papieren kerkblad dat gedurende een langere periode op tafel ligt over het algemeen meer dan eens opengeslagen.

Onderzoek

We deden zelf onderzoek bij twee kerkbladen, die uit financiële overweging de oplage van hun gedrukte blad onlangs fors terugschroefden en daarvoor in de plaats de online versie van datzelfde blad aan de lezers aanboden. We waren heel benieuwd naar de gevolgen van die verandering. De uitkomsten ervan zijn glashelder.

Resultaten

De cijfers van beide kerken liggen heel dicht bij elkaar. Men bracht de oplage van het papieren blad terug van 2.000 naar 350 stuks en bood in plaats daarvan een online versie van het blad aan. Resultaat: 80 % van de mensen die de online versie krijgt aangeboden leest het blad helemaal niet meer. En van de overgebleven 20% klikt meer dan de helft het blad maar één keer aan, terwijl de looptijd van het blad minstens een maand is.

Gevolgen

Waar dit op neerkomt: de meeste mensen die het kerkblad in digitale vorm krijgen aangeboden zijn niet of nauwelijks meer op de hoogte van wat er speelt in de kerk. En voor veel mensen is het kerkblad het laatste lijntje dat ze met de kerk hebben. Als ook dat verwatert is hun band met de kerk definitief verbroken. Op die manier snijden we ons als kerken op verschillende manieren in de vingers. Allereerst falen we dan als kerk in de opdracht die we hebben om het Goede Nieuws breed te verspreiden. In de tweede plaats: als we uit de aandacht raken, zullen ook minder mensen financieel bijdragen via bijvoorbeeld Kerkbalans. Zo komen we in een neerwaartse spiraal terecht die we zelf gecreëerd hebben. En dan is goedkoop duurkoop geworden voor de kerk.

Slimme mix

Ons advies luidt: vervang de papieren versie van het kerkblad niet door een digitale versie. Zoek als kerk naar een slimme communicatiemix waarin papier en digitaal hun eigen plek hebben. Als het noodzakelijk is om te bezuinigen op de kosten van het kerkblad, denk dan bijvoorbeeld aan het uitbrengen van wat minder edities per jaar, met behoud van kwaliteit. En combineer dat met regelmatige digitale en papieren nieuwsbrieven, zodat iedereen op de hoogte blijft van de actuele informatie. Je kunt altijd bij de Zalige Zalm aankloppen als je hierover advies op maat wilt hebben.

Voor iedereen die wil leren interviewen voor kerk- of parochieblad organiseert De Zalige Zalm op zaterdag 24 juni een training ‘interviewen’. Naar aanleiding van vragen van redacties hebben wij een cursus op maat gemaakt.

Goed interviewen is een kunst. De juiste vragen leren stellen, maar óók leren luisteren. In deze training leer je wat een goed interview is en hoe je dat vervolgens het beste kunt vertalen in tekst.

In de training behandelen we twee hoofdthema’s: het interviewgesprek en hoe je dat het beste vertaalt naar een inspirerend verhaal voor het kerk- of parochieblad. Er zijn allerlei soorten interviews die je op allerlei manieren kunt opschrijven. Maar wat past nu het beste?

 Door deze training leer je hoe je gemakkelijk en relatief snel een kwalitatief goed en inspirerend interview op papier zet. Tipje van de sluier: het is makkelijker dan je denkt!

De training wordt verzorgd door Celine Timmerman. Als freelance journalist schrijft zij ruim 15 jaar voor dagbladen en tijdschriften. Voor De Zalige Zalm traint ze redacties hoe je het beste op een inspirerende en missionaire manier een blad kunt maken. Voor haar eigen parochieblad in Den Haag interviewt ze elke editie een parochiaan voor de rubriek ‘Een kijkje in de ziel.’

Praktische informatie:

Datum & tijd: zaterdag 24 juni 2023, van 11.00 tot 13.30 uur (incl. lunchpauze van 12.00 tot 12.30 uur); inloop vanaf 10.30 uur

Locatie: kantoor De Zalige Zalm, Smedenstraat 248, 7411 RC Deventer

Bereikbaarheid OV: 10 minuten lopen van NS-station Deventer

Met de auto: navigeer naar Het Perck (= parkeerterrein achterzijde kantoor), u kunt daar betaald parkeren. Er is voldoende plek.

Max. aantal deelnemers: 15 (vol = vol)

Neem s.v.p. zelf uw lunch mee

Kosten: € 39,95 p.p. (inclusief btw) incl koffie en thee

Betaling: € 39,95 over te maken op NL89 RABO 0104 8895 00 o.v.v. interviewtraining 24-06-23

De afgelopen drie jaar deden een kleine dertig initiatieven uit de breedte van de katholieke kerk mee aan Space for Grace. Space for Grace is een initiatief van het fonds Porticus, in samenwerking met het Kaski Onderzoekscentrum van de Radboud Universiteit, de firma Hoe dan Wel en het Huis van Dominicus.

Nieuwe wegen

In veel katholieke geloofsgemeenschappen zoeken mensen naar nieuwe wegen. Om van waarde te zijn voor de ander, om spiritualiteit vorm te geven en anderen zich verbonden te laten voelen met de gemeenschap. Dit vraagt veel creativiteit van parochies, leefgemeenschappen en andere organisaties. Hoe kun je een levendige gemeenschap blijven of worden? Hoe kun je mensen ruimte bieden om Gods liefde te ervaren? Het is een zoektocht die vraagt om experimenteren en innoveren.

Begeleiding voor kerken

Het programma van Space for Grace ondersteunt deze initiatieven met coachende begeleiding, praktische toerusting, verdieping en financiële middelen. Langzaam maar zeker ontstaan er op deze manier nieuwe haarden waar vuurtjes van geloof weer gaan branden en vinden geloofsgemeenschappen nieuwe wegen om te gaan.

Communicatie-opdracht

Als Zalige Zalm zijn we dankbaar dat we de mooie opdracht hebben gekregen om de communicatie van Space for Grace te verzorgen. Wij zorgen ervoor dat het programma breder bekend wordt en meer kerkelijke initiatieven de weg vinden naar dit zinvolle begeleidingstraject.

 

Kerken hebben een boodschap voor de wereld, een Blijde boodschap. Door gebeden en goede daden proberen ‘mensen van de kerk’ de wereld om hen heen een beetje mooier te maken. Het zijn meestal niet de verhalen die de voorpagina van de krant halen. Toch mag ook dit goede nieuws doorverteld worden. Het kerkblad of het parochieblad is bij uitstek geschikt om met deze verhalen een brug te slaan tussen kerk en actualiteit.

Bloemen na aardbeving

Zo is er bijvoorbeeld het verhaal van de mensen van de protestantse gemeente in Deventer, die na de aardbeving in Turkije en Syrië bloemen brachten bij de Turkse en Syrische gemeenschap in Deventer. Of het verhaal van de mensen uit Emmen, die asielzoekers opvangen die de laatste bus naar Ter Apel hebben gemist. Of de kerken in Kampen die kleinschalige opvang organiseren voor statushouders. En ook de Laudato si’-groepen en de Groene Kerken die zorg voor de schepping omzetten in praktisch handelen.

Cadeau voor de lezers

Als redactie van een kerkblad hoef je vaak niet ver te zoeken om deze verhalen in je eigen geloofsgemeenschap te vinden. Maar vaak vinden we deze daden zo vanzelfsprekend dat we vergeten om ze een podium te geven en ze daarmee ‘cadeau’ te geven aan de lezers van het parochieblad of kerkblad. Juist deze verhalen zijn inspirerend en laten zien wat missionair zijn echt betekent.

Kant-en-klaar materiaal

Bij het keuzemateriaal waar redacties in onze portal uit kunnen putten bij ‘Kerkblad Compleet’ staan maandelijks artikelen klaar over ‘Groen geloven’ en ‘Gastvrij geloven’, geschreven door journalist Dick Vos. Deze korte en krachtige verhalen kunnen redacties kant-en-klaar plaatsen in hun eigen edities. Ze kunnen echter ook dienen als inspiratiebron om als redacteur zelf op zoek te gaan naar zulke verhalen in de eigen gemeenschap. Ons advies: deel het Goede Nieuws in je parochieblad of kerkblad en laat zo zien wat je gelooft!