Digitale versie kerkblad: goedkoop of duurkoop?

Soms zien we dat kerken ervoor kiezen om minder papieren kerkbladen te verspreiden en de digitale versie van het kerkblad per mail te versturen naar kerkleden. Dat doen ze om twee verschillende redenen: digitaal lijkt milieuvriendelijker én goedkoper dan drukwerk. Maar is dat ook echt het geval?

Milieu

Op het eerste gezicht lijkt het versturen van een bericht per e-mail misschien minder belastend voor het milieu dan het produceren van papieren bladen, maar wie zich erin verdiept heeft algauw in de gaten dat dat niet klopt. Zo heeft de papierindustrie in de afgelopen jaren een enorme verduurzamingsslag gemaakt, en alle elektriciteit en apparaten die nodig zijn voor digitale berichten zijn bijzonder schadelijk voor het milieu. Wil je hierover meer weten? Lees dan de uitkomsten van deze onderzoeken.

Financiën

Er is geen speld tussen te krijgen: als je besluit om minder kerkbladen te laten drukken ben je goedkoper uit dan voorheen. Maar let op: het vervangen van het papieren kerkblad door een digitale versie heeft veel méér gevolgen. Dat heeft alles te maken met de verschillen tussen digitale en papieren communicatie.

Digitaal

Een sterke kant van digitale communicatie is de snelheid waarmee berichten kunnen worden verspreid. Bijvoorbeeld: één druk op de knop en je digitale nieuwsbrief is binnen een paar tellen binnen bij je doelgroep. Social media, website of nieuwsbrief bieden als geen ander middel de mogelijkheid om actueel te zijn in berichtgeving. Tegelijk zijn deze digitale middelen vluchtig. Dat wil zeggen: als lezer op een beeldscherm zijn we snel afgeleid en we lezen snel door teksten heen. Teksten moeten dus kort zijn. Daar komt bij dat een mail tussen veel andere mails, of een digitaal nieuwsbericht tussen andere digitale nieuwsberichten, gemakkelijk over het hoofd gezien of weggeklikt wordt.

Papier

Een papieren medium zoals een kerkblad kan vanwege zijn doorlooptijd – de tijd tussen het samenstellen en verschijnen ervan – nooit zo actueel zijn als berichten langs de digitale snelweg. Het leent zich daarom meer voor achtergrondverhalen, voor interviews en verdieping. De gedrukte vorm, het feit dat je het blad kunt vastpakken en doorbladeren, helpt bij de concentratie bij het lezen. Het is daardoor geschikt voor wat langere artikelen. Bovendien wordt het papieren kerkblad dat gedurende een langere periode op tafel ligt over het algemeen meer dan eens opengeslagen.

Onderzoek

We deden zelf onderzoek bij twee kerkbladen, die uit financiële overweging de oplage van hun gedrukte blad onlangs fors terugschroefden en daarvoor in de plaats de online versie van datzelfde blad aan de lezers aanboden. We waren heel benieuwd naar de gevolgen van die verandering. De uitkomsten ervan zijn glashelder.

Resultaten

De cijfers van beide kerken liggen heel dicht bij elkaar. Men bracht de oplage van het papieren blad terug van 2.000 naar 350 stuks en bood in plaats daarvan een online versie van het blad aan. Resultaat: 80 % van de mensen die de online versie krijgt aangeboden leest het blad helemaal niet meer. En van de overgebleven 20% klikt meer dan de helft het blad maar één keer aan, terwijl de looptijd van het blad minstens een maand is.

Gevolgen

Waar dit op neerkomt: de meeste mensen die het kerkblad in digitale vorm krijgen aangeboden zijn niet of nauwelijks meer op de hoogte van wat er speelt in de kerk. En voor veel mensen is het kerkblad het laatste lijntje dat ze met de kerk hebben. Als ook dat verwatert is hun band met de kerk definitief verbroken. Op die manier snijden we ons als kerken op verschillende manieren in de vingers. Allereerst falen we dan als kerk in de opdracht die we hebben om het Goede Nieuws breed te verspreiden. In de tweede plaats: als we uit de aandacht raken, zullen ook minder mensen financieel bijdragen via bijvoorbeeld Kerkbalans. Zo komen we in een neerwaartse spiraal terecht die we zelf gecreëerd hebben. En dan is goedkoop duurkoop geworden voor de kerk.

Slimme mix

Ons advies luidt: vervang de papieren versie van het kerkblad niet door een digitale versie. Zoek als kerk naar een slimme communicatiemix waarin papier en digitaal hun eigen plek hebben. Als het noodzakelijk is om te bezuinigen op de kosten van het kerkblad, denk dan bijvoorbeeld aan het uitbrengen van wat minder edities per jaar, met behoud van kwaliteit. En combineer dat met regelmatige digitale en papieren nieuwsbrieven, zodat iedereen op de hoogte blijft van de actuele informatie. Je kunt altijd bij de Zalige Zalm aankloppen als je hierover advies op maat wilt hebben.

NIEUW: Interviewtraining bij De Zalige Zalm!

Voor iedereen die wil leren interviewen voor kerk- of parochieblad organiseert De Zalige Zalm op zaterdag 24 juni een training ‘interviewen’. Naar aanleiding van vragen van redacties hebben wij een cursus op maat gemaakt.

Goed interviewen is een kunst. De juiste vragen leren stellen, maar óók leren luisteren. In deze training leer je wat een goed interview is en hoe je dat vervolgens het beste kunt vertalen in tekst.

In de training behandelen we twee hoofdthema’s: het interviewgesprek en hoe je dat het beste vertaalt naar een inspirerend verhaal voor het kerk- of parochieblad. Er zijn allerlei soorten interviews die je op allerlei manieren kunt opschrijven. Maar wat past nu het beste?

 Door deze training leer je hoe je gemakkelijk en relatief snel een kwalitatief goed en inspirerend interview op papier zet. Tipje van de sluier: het is makkelijker dan je denkt!

De training wordt verzorgd door Celine Timmerman. Als freelance journalist schrijft zij ruim 15 jaar voor dagbladen en tijdschriften. Voor De Zalige Zalm traint ze redacties hoe je het beste op een inspirerende en missionaire manier een blad kunt maken. Voor haar eigen parochieblad in Den Haag interviewt ze elke editie een parochiaan voor de rubriek ‘Een kijkje in de ziel.’

Praktische informatie:

Datum & tijd: zaterdag 24 juni 2023, van 11.00 tot 13.30 uur (incl. lunchpauze van 12.00 tot 12.30 uur); inloop vanaf 10.30 uur

Locatie: kantoor De Zalige Zalm, Smedenstraat 248, 7411 RC Deventer

Bereikbaarheid OV: 10 minuten lopen van NS-station Deventer

Met de auto: navigeer naar Het Perck (= parkeerterrein achterzijde kantoor), u kunt daar betaald parkeren. Er is voldoende plek.

Max. aantal deelnemers: 15 (vol = vol)

Neem s.v.p. zelf uw lunch mee

Kosten: € 39,95 p.p. (inclusief btw) incl koffie en thee

Betaling: € 39,95 over te maken op NL89 RABO 0104 8895 00 o.v.v. interviewtraining 24-06-23

Space for Grace blaast vuur aan

De afgelopen drie jaar deden een kleine dertig initiatieven uit de breedte van de katholieke kerk mee aan Space for Grace. Space for Grace is een initiatief van het fonds Porticus, in samenwerking met het Kaski Onderzoekscentrum van de Radboud Universiteit, de firma Hoe dan Wel en het Huis van Dominicus.

Nieuwe wegen

In veel katholieke geloofsgemeenschappen zoeken mensen naar nieuwe wegen. Om van waarde te zijn voor de ander, om spiritualiteit vorm te geven en anderen zich verbonden te laten voelen met de gemeenschap. Dit vraagt veel creativiteit van parochies, leefgemeenschappen en andere organisaties. Hoe kun je een levendige gemeenschap blijven of worden? Hoe kun je mensen ruimte bieden om Gods liefde te ervaren? Het is een zoektocht die vraagt om experimenteren en innoveren.

Begeleiding voor kerken

Het programma van Space for Grace ondersteunt deze initiatieven met coachende begeleiding, praktische toerusting, verdieping en financiële middelen. Langzaam maar zeker ontstaan er op deze manier nieuwe haarden waar vuurtjes van geloof weer gaan branden en vinden geloofsgemeenschappen nieuwe wegen om te gaan.

Communicatie-opdracht

Als Zalige Zalm zijn we dankbaar dat we de mooie opdracht hebben gekregen om de communicatie van Space for Grace te verzorgen. Wij zorgen ervoor dat het programma breder bekend wordt en meer kerkelijke initiatieven de weg vinden naar dit zinvolle begeleidingstraject.

 

Kerkblad en actualiteit

Kerken hebben een boodschap voor de wereld, een Blijde boodschap. Door gebeden en goede daden proberen ‘mensen van de kerk’ de wereld om hen heen een beetje mooier te maken. Het zijn meestal niet de verhalen die de voorpagina van de krant halen. Toch mag ook dit goede nieuws doorverteld worden. Het kerkblad of het parochieblad is bij uitstek geschikt om met deze verhalen een brug te slaan tussen kerk en actualiteit.

Bloemen na aardbeving

Zo is er bijvoorbeeld het verhaal van de mensen van de protestantse gemeente in Deventer, die na de aardbeving in Turkije en Syrië bloemen brachten bij de Turkse en Syrische gemeenschap in Deventer. Of het verhaal van de mensen uit Emmen, die asielzoekers opvangen die de laatste bus naar Ter Apel hebben gemist. Of de kerken in Kampen die kleinschalige opvang organiseren voor statushouders. En ook de Laudato si’-groepen en de Groene Kerken die zorg voor de schepping omzetten in praktisch handelen.

Cadeau voor de lezers

Als redactie van een kerkblad hoef je vaak niet ver te zoeken om deze verhalen in je eigen geloofsgemeenschap te vinden. Maar vaak vinden we deze daden zo vanzelfsprekend dat we vergeten om ze een podium te geven en ze daarmee ‘cadeau’ te geven aan de lezers van het parochieblad of kerkblad. Juist deze verhalen zijn inspirerend en laten zien wat missionair zijn echt betekent.

Kant-en-klaar materiaal

Bij het keuzemateriaal waar redacties in onze portal uit kunnen putten bij ‘Kerkblad Compleet’ staan maandelijks artikelen klaar over ‘Groen geloven’ en ‘Gastvrij geloven’, geschreven door journalist Dick Vos. Deze korte en krachtige verhalen kunnen redacties kant-en-klaar plaatsen in hun eigen edities. Ze kunnen echter ook dienen als inspiratiebron om als redacteur zelf op zoek te gaan naar zulke verhalen in de eigen gemeenschap. Ons advies: deel het Goede Nieuws in je parochieblad of kerkblad en laat zo zien wat je gelooft!

Enquête of lezersonderzoek?

Of we een kant-en-klare enquête hebben liggen om te onderzoeken of en hoe het kerkblad gelezen en gewaardeerd wordt. Een enquête die verspreid kan worden onder alle lezers van het kerkblad. Die vraag krijgen we bij De Zalige Zalm regelmatig van redacties. Nu is het niet zo ingewikkeld om zelf vragen te bedenken als ‘Wat waardeert u als lezer?’ en ‘Wat mist u?’? Ook kunt u de lezers cijfers laten geven van 1 t/m 10 voor bepaalde rubrieken of voor het kerkblad in zijn algemeen. De vraag is echter of je er echt iets mee opschiet.

 

Geen goed idee

Op grond van onze ervaringen vinden wij zo’n enquête geen goed idee. Meestal is het een beperkte trouwe groep lezers die bereid is een enquête in te vullen. Die zijn ook nog eens geneigd om gewenste antwoorden te geven, omdat de makers van het blad toch zo hun best doen en omdat ze graag met het kerkbestuur meedenken. En dan is het ook nog eens zo dat bij zo goed als alle vragen de antwoorden verdeeld zullen zijn. Bijvoorbeeld: 40 procent vindt het een mooie rubriek, 60 procent niet. Wat heb je aan zo’n uitkomst? Daar schiet je als makers of als kerkbestuur niets mee op.

 

Ga in gesprek

Wij denken dat je er meer aan hebt om een beperkte maar diverse groep lezers persoonlijk te benaderen en met hen in gesprek te gaan. In plaats van een enquête spreken we dan liever over een lezersonderzoek. Daarbij kunnen dezelfde soort vragen als hierboven aan de orde komen, maar je neemt samen met je gesprekspartner letterlijk het blad door. Op die manier krijg je veel meer informatie over de werkelijke behoefte en het leesgedrag van de mensen die je wilt bereiken. Gewenste antwoorden voorkom je door te vragen waarom iets wel of niet gewaardeerd of gelezen wordt. Doorvragen dus. Zo’n lezersonderzoek kost iets meer tijd, maar levert je werkelijk waardevolle informatie en inspiratie op. Graag adviseren wij over de aanpak van zo’n lezersonderzoek. Neem daarvoor gerust contact met ons op.

Procesbegeleiding communicatie

Een duidelijk verhaal

“Iedereen doet maar wat op zijn eigen manier en er is geen overleg en afstemming”: een veelgehoorde verzuchting als het gaat over de communicatie in kerken. Dat doet denken aan een prikbord in de hal van de kerk met daarop alle activiteiten die in en rond de kerk plaatsvinden. Er gebeurt van alles en er zijn talloze vrijwilligers bij betrokken. Werkgroepen, kringen, ziekenbezoekgroepen, bijbelgroepen, diaconie- en caritasvergaderingen, jeugd- en volwassencatechese en sacramentenvoorbereiding. Herkenbaar?

Samenhang

Helaas ontbreekt er in de regel de samenhang in de berichtgeving over al die activiteiten. Daarom komt er uit steeds meer kerken de vraag naar procesbegeleiding op het gebied van de communicatie.

Procesbegeleider Sipke Draisma: “Kerken vragen ons hen te helpen om de juiste mensen te bereiken en daarvoor de juiste middelen in te zetten. Het blijkt dat, als je samenhang aanbrengt tussen communicatiemiddelen als website, kerkblad, nieuwsbrief en social media, je het effect van die media versterkt. In de praktijk blijkt bovendien dat als je de communicatie verbetert je daarmee ook de motivatie van de vrijwilligers verhoogt, omdat er minder langs elkaar heen wordt gewerkt”.

Communicatie met een doel

De procesbegeleiding vanuit De Zalige Zalm kan desgevraagd leiden tot een communicatiewerkplan waarin doelen, doelgroepen en middelen gekoppeld worden aan de taken en verantwoordelijkheden van de betrokken vrijwilligers. Dat geeft een duidelijk verhaal, onderling en naar buiten toe.

Gastvrij geloven

De opvang van vluchtelingen verloopt de laatste tijd, zacht gezegd, problematisch. Gelukkig bieden kerken hulp. Daarover gaat de nieuwe keuzepagina ‘Gastvrij geloven’. Journalist Dick Vos is de auteur van deze nieuwe rubriek. Vanuit de kerk in zijn woonplaats Assen is hij betrokken bij de noodopvang van asielzoekers uit Ter Apel. Vos: “Op een zondag na de kerkdienst maakten we plannen en op maandagavond ontvingen we mensen uit Ter Apel in twee van onze gebouwen.”

Onder protest

Volgens Dick Vos is het de taak van de kerken om in actie te komen. Vos: “Natuurlijk is het organiseren van opvang van mensen die bij ons een veilig thuis zoeken een taak van de overheid. Steeds maar weer blijkt echter dat de Nederlandse overheid niet in staat is om te voldoen aan internationale afspraken en verdragen over menswaardige opvang. Onze opvang deden we dan ook ‘onder protest’.”

Dick Vos in gesprek met vluchtelingen

Bijbels refrein

In zijn artikelen zal Dick Vos maandelijks beschrijven hoe kerken en kerkmensen praktisch de handen uit de mouwen kunnen steken. “Als kerk zijn we geroepen om ons te ontfermen over de arme, de weduwe, de wees, en ook over de vreemdeling. Dit is een refrein dat je overal in de Bijbel tegenkomt. ‘Wat je voor de minsten doet, dat doe je voor Mij’. In de naaste in nood zouden we de Ander wel eens kunnen ontmoeten.”

Blijvende aandacht

Dick Vos signaleert wel een dilemma bij de noodopvang van asielzoekers. Zodra alle asielzoekers een bed hebben, verdwijnen de misstanden uit beeld en dringt het protest amper meer door. Daarom is het belangrijk dat er met regelmaat, bijvoorbeeld door het plaatsen van de keuzepagina ‘Gastvrij geloven’, aandacht blijft voor de opvang van vluchtelingen in ons land.

Deze nieuwe serie staat vanaf half november gereed in de portal in de map met keuzepagina’s.

CARTOONS VOOR KERKBLADEN

Redacties van kerk- en parochiebladen die aangesloten zijn bij De Zalige Zalm kunnen vanaf nu maandelijks gebruik maken van nieuwe cartoons.

Humor in het kerkblad

Uit een peiling die wij hielden onder de redacties bleek dat er behoefte was aan deze humoristische kijk op het kerkelijk leven. Daarom zijn we als Zalige Zalm op zoek gegaan naar een goede cartoonist die voor verschillende kerkgenootschappen aansprekend kan tekenen. We hebben Willem de Klerk, webredacteur bij de EO en begenadigd cartoonist, bereid gevonden om vanaf nu cartoons voor de kerkbladen te maken. Jarenlang maakte hij cartoons voor het EO magazine Visie.

Cartoons over het kerkelijk jaar

Willem de Klerk laat zich inspireren door allerlei thema’s rond geloof, Bijbel en kerk. Een selectie uit zijn eerdere werk is nu beschikbaar voor de redacties. Deze verzameling staat klaar in onze portal waarin de redacties van kerken hun bladen maken. Daarnaast verschijnt er vanaf nu maandelijks een nieuwe cartoon, die thematisch aansluit bij de tijd van het (kerkelijk) jaar.

Extra kerkbladmateriaal

Deze cartoons zijn een aanvulling op het ruime aanbod aan redactiemateriaal waarvan kerken, die geabonneerd zijn en hun kerkblad maken bij De Zalige Zalm, gebruik kunnen maken. Dit redactiemateriaal bestaat onder andere uit artikelen, Bijbelse recepten, columns, interviews, kindermateriaal en afbeeldingen. Dit materiaal is inbegrepen bij het abonnement en rechtenvrij te gebruiken.

OPENBARE KERKBLAD PRESENTATIE

Bent u nieuwsgierig hoe u via De Zalige Zalm uw kerkblad of parochieblad kunt maken? Wilt u graag een kijkje in de kerkbladenportal? Meldt u dan aan voor de openbare presentatie op:

Maandag 5 juni 2023 - online presentatie via Zoom van 19.30 – 20.30 uur. 

Vragen en antwoorden

Tijdens de presentatie vertellen we u alles over het werkproces, de opmaakomgeving, het extra redactiemateriaal, de tarieven en de praktische zaken. Via de chatfunctie kunt u reageren en uw vragen stellen. 

Beperkt aantal deelnemers

Omdat we hechten aan persoonlijk contact, beperken we het aantal deelnemers. Wilt u de presentatie meemaken, wacht dan niet en meldt u snel aan.

Bent u na afloop enthousiast en wilt u dat wij het verhaal ook in uw eigen kerk, parochie of gemeente komen vertellen. Dan maken we daarvoor graag een afspraak. 

Gratis

Dit doen we gratis en geheel vrijblijvend, om u te vertellen hoe het werkt. En om kennis te maken natuurlijk. Want we zijn overtuigd van de kracht van persoonlijk contact.

Aanmelden

Aanmelden kan door een mail te sturen naar: info@dezaligezalm.nl Vermeld daarbij de naam van uw kerkgemeente of parochie. U ontvangt vervolgens de Zoomlink voor de presentatie.

Aanmelden kan tot en met vrijdag 2 juni 2023

UW EIGEN KERKBALANSFOLDER

Eenvoudig en voordelig

Verhoog het resultaat van de Actie Kerkbalans met een eigen folder voor de leden van uw kerk.
U maakt de folder in een handomdraai in de portal van De Zalige Zalm. Maakt u uw kerkblad of parochieblad gewoonlijk in deze portal, dan is het een fluitje van een cent. Gaat u voor het eerst aan de slag in onze portal, dan helpen we u graag op weg in dit handige opmaaksysteem.

In opdracht van het bisdom Rotterdam hebben we sjablonen van de Actie Kerkbalans in onze portal voor u klaargezet. Ook alle andere kerken kunnen hiervan gebruik maken. Al sinds 1973 werken kerkgenootschappen samen in de Actie Kerkbalans.

Werkwijze in drie stappen

1. Neem contact met ons op, per mail of per telefoon. Dan maken we afspraken en helpen u op weg in de portal.

2. We zetten een fullcolour standaardfolder voor u klaar met verschillende voorbeeldpagina’s. U maakt hieruit een keuze en past waar nodig de tekst en de foto’s aan. Dat gaat eenvoudig via knippen, plakken en uploaden. U kunt u één op één gebruikmaken van de voorbeeldteksten, maar de boodschap wordt nog krachtiger als u de teksten persoonlijk maakt voor uw lokale kerk.

3. Zodra de opmaak klaar is gaat de drukker aan de slag. Binnen maximaal vijf werkdagen ontvangt u de bestelde folders.  

Bestelinformatie

Formaat:
Papiersoort:
Bedrukking:
Afwerking:
Productietijd:
Prijzen:
Betaling:

A4, gevouwen naar 4 pagina’s A5
houtvrij gesatineerd mc, 170 gr
dubbelzijdig full colour
vanaf 100 exemplaren: gebundeld per 100
max. 5 werkdagen
download hier het tarievenoverzicht
u ontvangt na ontvangst van de bestelling een factuur per e-mail.

GROEN GELOVEN

“Binnen de muren van de kerk wordt het evangelie verkondigd. Buiten haar muren wordt de schepping verkondigd”, zegt Arend Spijker in het artikel van de nieuwe rubriek Groen Geloven. Deze oud-boswachter uit Ommen werkt als vrijwilliger aan de ecologische kerktuin van zijn gemeente.

De rubriek Groen Geloven is een nieuwe toevoeging aan de verzameling keuzepagina’s waaruit u in de portal van De Zalige Zalm maandelijks kunt putten voor uw kerkblad. Vanaf september 2021 staat deze pagina maandelijks voor u klaar.

Veel kerken en gelovigen proberen zo verantwoord en duurzaam mogelijk met de schepping om te gaan. Dat komt onder andere tot uitdrukking in de keuzes die zij maken rond voedsel, vervoer, natuurbeheer, inrichting van het huis en afvalvermindering. 

In elke editie van deze rubriek zet journalist Dick Vos een persoon centraal die op een bijzondere wijze vorm geeft aan duurzaam en groen geloven en leven. Kortom, personen die een bron van inspiratie voor ieder van ons kunnen zijn.

nieuwe keuzepagina Groen Geloven