Vrijwilligers zijn de ruggengraat van elke kerkelijke gemeenschap. Hoe trek je hen aan en houd je ze betrokken? Het is een bekend thema in kerken en daarom openen we de deuren van het virtuele Kerkcafé op Kerkplein om hier met en van elkaar te leren. Maandagavond 13 mei ben je van harte welkom om een uurtje mee te denken van 20.00 tot 21.00 uur. Daarna zit je weer vol ideeën om zelf mee aan de slag te gaan.  Doe mee, praat mee en deel je ervaringen. Twee kerkmensen uit het veld vertellen hun praktijkervaringen waarna er een interactieve uitwisseling volgt met alle café bezoekers.

Sprekers

 

Rob van den Berg, organiseerde in zijn parochie een musical voor alle leeftijden en dat leverde een hoop nieuwe vrijwilligers en nieuwe leden voor het kinderkoor op. Enige tijd later kwam er zelfs een jongerenkoor van de grond naar aanleiding van de musical.

Elly Linger, was 7 jaar ouderling in Purmerend met een bijzondere opdracht en tot haar takenpakket behoorde het werven van vrijwilligers. Zij deelt haar tips en tops.

Welkom

Datum: maandag 13 mei van 20.00 tot 21.00 uur
Locatie: Online via de link die je vindt op Kerkplein

Hoe kun je deelnemen?

Log in op Kerkplein, ga naar de agenda want daar vind je de link om mee te doen.  Zorg dat je erbij bent en deel jouw passie voor de kerk met gelijkgestemden!

Kerkplein is het gratis online platform en de app voor actieve kerkmensen uit het hele land en vanuit allerlei kerken.

Tot ziens in het Kerkcafé!

Een andere benadering

Vrijwilligers zijn de ruggengraat van elke kerkelijke gemeenschap. Hoe trek je hen aan en houd je ze betrokken? Laten we eens anders naar deze uitdaging kijken.

Betrokkenheid en Verantwoordelijkheid

Vrijwilliger zijn is een bewuste keuze. Wat beweegt iemand om zich in te zetten? Betrokkenheid speelt hierbij een cruciale rol. Hoe meer betrokkenheid, hoe aantrekkelijker je kerk wordt. Werk dus aan die verbondenheid. Verantwoordelijkheid is ook essentieel. Verdeel taken behapbaar en stimuleer afwisseling.

Geloofsleven en Drijfveren

Het geloofsleven speelt een hoofdrol. Leef je alleen voor jezelf of met een geloofsopdracht?  Wat drijft je om in de Wijngaard te werken? Ontdek de talenten van mensen en laat die tot uiting komen.

Niet Vrijblijvend

Vrijwillig is niet vrijblijvend. Zorg dat vrijwilligers zich gewaardeerd voelen. Vraag persoonlijk om hulp. Mensen voelen zich meer betrokken als je hen rechtstreeks benadert.

Creatieve Activiteiten

Organiseer activiteiten die mensen aanspreken. Denk aan een musical, een talentenveiling, of een vrijwilligersmiddag. Een gezellige sfeer trekt aan. Klagen over tekort aan vrijwilligers stoot af.

Visie en Geduld

Bouw aan een visie voor vrijwilligerswerk. Zoek naar duurzame oplossingen. Het proces vraagt tijd. Misschien niet meteen morgen, maar overmorgen wel.
Kijk eens naar de brochure die de HGJB heeft over vrijwilligersbeleid. Ook het landelijk bureau van de Protestantse Kerk in Nederland heeft goede informatie over het selecteren en behouden van vrijwilligers.

Kortom, kijk verder dan bekende methoden. Met betrokkenheid, verantwoordelijkheid en creativiteit vind je en bind je vrijwilligers. Succes!

Onze tip

Kom naar het online Kerkcafé op maandagavond 13 mei van 20:00 tot 21:00 uur rond het thema ‘Vrijwilligers vinden en binden’. Noteer vast in je agenda.

Hoe stel je een perslijst op om persberichten vanuit je plaatselijke kerkgemeenschap te verzenden? Die vraag stelde een bezoeker op Kerkplein, het platform voor actieve kerkmensen. De adviezen die door andere bezoekers werden gegeven vullen we in onderstaand artikel aan met onze adviezen. Goed contact met de lokale en regionale media is van belang wanneer je als plaatselijke kerk een boodschap hebt aan en voor de samenleving.

Hier zijn enkele praktische aanwijzingen om zo’n lijst samen te stellen en actueel te houden.

Lokale perslijsten

Zoek in lokale en regionale kranten en bladen in het colofon naar het mailadres van de redactie. Denk ook aan lokale en regionale websites zoals de website van de gemeente, In de buurt, huis-aan-huisbladen en kerkbladen van kerken in de omgeving.

Exceldocument

Verzamel deze gegevens in een Exceldocument en maak daarbij kolommen of categorieën voor de namen van de media, inleverdata, contactpersonen, mailadressen enzovoort. Dit helpt je de perslijst overzichtelijk te houden en gemakkelijk bij te werken. Klik onder dit artikel op de link naar een voorbeeld-perslijst. Via Google docs, Dropbox of het intranet van je kerk kun je de perslijst ook met anderen delen.

Specifieke doelgroepen

Afhankelijk van de activiteit die je onder de aandacht wilt brengen is het raadzaam om niet alleen de reguliere persadressen te benaderen, maar ook andere relevante partijen. Denk bijvoorbeeld aan koren uit de omgeving of muziekgezelschappen als je een bijzondere muzikale bijeenkomst organiseert, of de scoutinggroepen en scholen als je een activiteit voor de jeugd organiseert.

Netwerken en relaties opbouwen

Naast het opstellen van een perslijst is het aan te raden om relaties op te bouwen met lokale journalisten en redacteuren. Leer de mensen achter de media kennen, zorg dat je hun directe e-mailadres en zo mogelijk telefoonnummer hebt en deel informatie over je kerkgemeenschap met hen. Dit komt de berichtgeving ten goede bij goede en slechte tijdingen.

Voer mutaties door

Houd je perslijst actueel door verouderde e-mailadressen te verwijderen en blijf alert op wijzigingen bij contactpersonen.

Sociale media platforms

Naast traditionele perscontacten is het raadzaam om actief te zijn op sociale media. Denk aan Facebook, Instagram en LinkedIn. Hier kun je nieuws, evenementen en andere informatie delen met een breder publiek.

Volg lokale media

Volg lokale media op sociale media. Dit geeft je inzicht in hun berichtgeving en stelt je in staat om op de hoogte te blijven van onderwerpen die van belang zijn voor jouw kerkgemeenschap. Reageer op hun berichten en deel je eigen nieuws met hen.

Persbericht verzenden

Voor bijzondere activiteiten stuur je een week van tevoren een persbericht naar de perscontacten. Houd het kort en krachtig en voeg een rechtenvrije foto toe.

Volgende week: Zo schrijf je een persbericht

Klik op onderstaande knop voor een voorbeeld-perslijst. Vul deze lijst aan met je eigen lokale perscontacten en verwijder de gegevens van perscontacten die niet van toepassing zijn voor jouw kerk. Werkt de link niet goed, bel of mail ons, dan sturen we de lijst toe. Veel succes!

Sinds kort verzenden we zelfs kerkbladen naar Madagaskar, een eiland en een land dat ten oosten van het vasteland van het continent Afrika ligt. Daar wonen namelijk ook (oud)leden van de Waalse gemeente in Nederland. Deze Franstalige kerkgemeente, die onderdeel uitmaakt van de Protestantse Kerk in Nederland, maakt sinds kort haar kerkblad Echo Wallon in de portal van De Zalige Zalm. 

Geschiedenis 

Deze Waalse kerken ontstonden voor het eerst toen protestanten vanuit de Zuidelijke Nederlanden (Wallonië) naar Nederland vluchtten als gevolg van de 80-jarige oorlog. De hugenoten uit Frankrijk vormden een tweede stroom vluchtelingen en sinds de laatste jaren van de 20e eeuw heeft de komst van Afrikaanse vluchtelingen voor de opbloei van sommige gemeenten gezorgd. Op dit moment zijn er verspreid over Nederland 12 Waalse gemeenten.  

Gezamenlijkheid 

Er zijn meer dan 200 kleine en grotere kerken in Nederland, deel uitmakend van diverse kerkgenootschappen, die hun blad met onze ondersteuning maken. Zo hebben we de kerkelijke kaart van Nederland van binnenuit leren kennen. Echo Wallon is het eerste Franstalige blad dat via ons van de persen rolt. Het is het gezamenlijke kerkblad van de 12 Waalse gemeentes.  

Le saumon nage à contre-courant 

In de Franse taal lijken de zinnen net wat mooier te klinken dan in het Nederlands. Zo lezen we in het eerste vernieuwde Echo Wallon:  

 “Le bureau de communication De Zalige Zalm est notre nouvel éditeur, spécialisé dans la communication écclésiale. Le saumon nage à contre-courant : c'est leur credo de nager contre le courant du pessimisme qui règne actuellement concernant l’avenir de nos Églises, et pour cela, ils font, par exemple, de beaux magazines.” 

We vertalen het graag voor u:

“Het communicatiebureau De Zalige Zalm is onze nieuwe uitgeverij, gespecialiseerd in kerkelijke communicatie. De zalm zwemt tegen de stroom in: het is hun credo om tegen de stroom van pessimisme in te zwemmen die momenteel heerst over de toekomst van onze kerken, en daarvoor produceren ze bijvoorbeeld prachtige tijdschriften.“ 

 Zo mooi hebben we het zelf niet kunnen zeggen. We zwemmen dankbaar met Echo Wallon stroomopwaarts naar de zeeën rond Madagaskar.  

 Klik hier om een kijkje te nemen in het Franstalige kerkblad. 

Verslag van het eerste online Kerkplein Kerkcafé

Op woensdag 6 maart 2024 vond het allereerste online Kerkplein Kerkcafé plaats, georganiseerd door De Zalige Zalm. Het Kerkcafé is een nieuwe vorm voor mensen uit allerlei kerken om online rond een thema bij elkaar te komen en ideeën en ervaringen met elkaar uit te wisselen. In het Kerkcafé, dat we met regelmaat zullen openen, zal telkens een ander thema centraal staan dat actieve kerkmensen bezighoudt. In dit allereerste Kerkcafé, dat met 30 stamgasten goed vol zat, ging het over de vraag: ‘Hoe betrek je jongeren bij de kerk?’. Met 3 enthousiaste sprekers, praktijkvoorbeelden en inbreng van alle deelnemers is er een geweldige start gemaakt met het online Kerkcafé. Lees hier verder voor een samenvatting van de inhoud.

Verhalen uit de praktijk

• Rini Dijkhuizen is kerkelijk werker in Wesepe en werkt met kleine groepen. Ze geeft aan dat het moeilijk is om ouders enthousiast te maken voor jeugdwerk in de kerk. Rini pakt het creatief aan door naar de kinderen toe te gaan, in plaats van hen naar de kerk te laten komen. Ze brengt onder andere pakketjes met Kliederkerkopdrachten naar gezinnen, wat positief wordt ontvangen. Daarnaast zijn filmavonden altijd succesvol, en ze maken plannen om jongerendiensten te organiseren.
  Meer informatie over: Kliederkerk

 

• Jeroen de Rooij is webmaster bij de Protestantse Gemeente Harderwijk en is daar betrokken bij Top 2000-kerkdiensten. Muziek speelt daarnaast een belangrijke rol in de vorm van de 40dagen Heilige Herrie-kalender en de Heilige Herrie-adventkalender. Via een WhatsApp-groep delen ze drie keer per week een korte overweging, in combinatie met een Bijbeltekst en een popsong. Een voorbeeld hiervan: een tekst uit het Bijbelboek Korintiërs, dat benadrukt dat ons lichaam een tempel is. Het lied ‘Stukje van mij’ van MEAU versterkt deze boodschap.
  Meer informatie over: 40 dagen Heilige Herrie | Heilige Herrie adventskalender | Top 2000 kerkdienst

 

• Suraya Somers woont in Arnhem en vertelt enthousiast over landelijke- en bisdominitiatieven voor katholieke jongeren, zoals de Wereldjongerendagen, WJD@home, de katholieke jongerendag en Taizé Nederland. In haar parochie in Ede-Wageningen is ze actief bij het jongerenkoor, dat ook samen een avondje gaat bowlen, maar ook af en toe een weekend naar het klooster gaat. Suraya merkt dat veel jongeren stress en eenzaamheid ervaren en behoefte hebben aan stilte, rust en ontmoeting met andere gelovige jongeren. Tot slot verwijst ze naar de franciscanen, die jongerenweekenden organiseren en naar een online Bijbelgroep vanuit het stadsklooster.
  Meer informatie over: Franciscaans jongerenwerk | Stadsklooster Groningen online Bijbelgroep | Jongerenweekend zusters Trappistinnen Arnhem

Tips voor Jongerenwerk

• Creativiteit: Denk buiten de traditionele kaders om jongeren te bereiken.
• Interactie: Betrek jongeren zelf bij beslissingen en activiteiten en neem ze daarin serieus.
• Relevantie: Maak geloof relevant voor hun dagelijks leven.
• Muziek: Popmuziek kan een brug slaan tussen geloof en jongeren.

Kerkcafé smaakt naar meer

Na deze drie inspirerende praktijkverhalen deelden de cafébezoekers in kleine groepjes hun eigen ervaringen en wisselden ze ideeën uit. Via een handige online tool verzamelden we alle goede ideeën en indrukken op een digitaal plakbord. Het was verrassend hoeveel inspiratie er in slechts één uur tijd gedeeld kon worden.

Tip

Wijs anderen in je omgeving op Kerkplein, een gratis account is zo gemaakt! Laten we samen voor zorgen nog meer inspiratie en uitwisseling op Kerkplein!
Ga direct naar -> Kerkplein!

Wat is Kerkplein?

Kerkplein is een online ontmoetingsplek voor actieve kerkmensen, uit allerlei kerkgenootschappen. Je kunt ideeën, ervaringen en materialen uitwisselen, elkaars vragen beantwoorden en er is een agenda met activiteiten en een virtueel Kerkcafé. Download de gratis app in de App Store of via Google Play en meld je aan of log in via de website.

Soms zien we dat kerken ervoor kiezen om minder papieren kerkbladen te verspreiden en de digitale versie van het kerkblad per mail te versturen naar kerkleden. Dat doen ze om twee verschillende redenen: digitaal lijkt milieuvriendelijker én goedkoper dan drukwerk. Maar is dat ook echt het geval?

Milieu

Op het eerste gezicht lijkt het versturen van een bericht per e-mail misschien minder belastend voor het milieu dan het produceren van papieren bladen, maar wie zich erin verdiept heeft algauw in de gaten dat dat niet klopt. Zo heeft de papierindustrie in de afgelopen jaren een enorme verduurzamingsslag gemaakt, en alle elektriciteit en apparaten die nodig zijn voor digitale berichten zijn bijzonder schadelijk voor het milieu. Wil je hierover meer weten? Lees dan de uitkomsten van deze onderzoeken.

Financiën

Er is geen speld tussen te krijgen: als je besluit om minder kerkbladen te laten drukken ben je goedkoper uit dan voorheen. Maar let op: het vervangen van het papieren kerkblad door een digitale versie heeft veel méér gevolgen. Dat heeft alles te maken met de verschillen tussen digitale en papieren communicatie.

Digitaal

Een sterke kant van digitale communicatie is de snelheid waarmee berichten kunnen worden verspreid. Bijvoorbeeld: één druk op de knop en je digitale nieuwsbrief is binnen een paar tellen binnen bij je doelgroep. Social media, website of nieuwsbrief bieden als geen ander middel de mogelijkheid om actueel te zijn in berichtgeving. Tegelijk zijn deze digitale middelen vluchtig. Dat wil zeggen: als lezer op een beeldscherm zijn we snel afgeleid en we lezen snel door teksten heen. Teksten moeten dus kort zijn. Daar komt bij dat een mail tussen veel andere mails, of een digitaal nieuwsbericht tussen andere digitale nieuwsberichten, gemakkelijk over het hoofd gezien of weggeklikt wordt.

Papier

Een papieren medium zoals een kerkblad kan vanwege zijn doorlooptijd – de tijd tussen het samenstellen en verschijnen ervan – nooit zo actueel zijn als berichten langs de digitale snelweg. Het leent zich daarom meer voor achtergrondverhalen, voor interviews en verdieping. De gedrukte vorm, het feit dat je het blad kunt vastpakken en doorbladeren, helpt bij de concentratie bij het lezen. Het is daardoor geschikt voor wat langere artikelen. Bovendien wordt het papieren kerkblad dat gedurende een langere periode op tafel ligt over het algemeen meer dan eens opengeslagen.

Onderzoek

We deden zelf onderzoek bij twee kerkbladen, die uit financiële overweging de oplage van hun gedrukte blad onlangs fors terugschroefden en daarvoor in de plaats de online versie van datzelfde blad aan de lezers aanboden. We waren heel benieuwd naar de gevolgen van die verandering. De uitkomsten ervan zijn glashelder.

Resultaten

De cijfers van beide kerken liggen heel dicht bij elkaar. Men bracht de oplage van het papieren blad terug van 2.000 naar 350 stuks en bood in plaats daarvan een online versie van het blad aan. Resultaat: 80 % van de mensen die de online versie krijgt aangeboden leest het blad helemaal niet meer. En van de overgebleven 20% klikt meer dan de helft het blad maar één keer aan, terwijl de looptijd van het blad minstens een maand is.

Gevolgen

Waar dit op neerkomt: de meeste mensen die het kerkblad in digitale vorm krijgen aangeboden zijn niet of nauwelijks meer op de hoogte van wat er speelt in de kerk. En voor veel mensen is het kerkblad het laatste lijntje dat ze met de kerk hebben. Als ook dat verwatert is hun band met de kerk definitief verbroken. Op die manier snijden we ons als kerken op verschillende manieren in de vingers. Allereerst falen we dan als kerk in de opdracht die we hebben om het Goede Nieuws breed te verspreiden. In de tweede plaats: als we uit de aandacht raken, zullen ook minder mensen financieel bijdragen via bijvoorbeeld Kerkbalans. Zo komen we in een neerwaartse spiraal terecht die we zelf gecreëerd hebben. En dan is goedkoop duurkoop geworden voor de kerk.

Slimme mix

Ons advies luidt: vervang de papieren versie van het kerkblad niet door een digitale versie. Zoek als kerk naar een slimme communicatiemix waarin papier en digitaal hun eigen plek hebben. Als het noodzakelijk is om te bezuinigen op de kosten van het kerkblad, denk dan bijvoorbeeld aan het uitbrengen van wat minder edities per jaar, met behoud van kwaliteit. En combineer dat met regelmatige digitale en papieren nieuwsbrieven, zodat iedereen op de hoogte blijft van de actuele informatie. Je kunt altijd bij de Zalige Zalm aankloppen als je hierover advies op maat wilt hebben.

Kerken hebben een boodschap voor de wereld, een Blijde boodschap. Door gebeden en goede daden proberen ‘mensen van de kerk’ de wereld om hen heen een beetje mooier te maken. Het zijn meestal niet de verhalen die de voorpagina van de krant halen. Toch mag ook dit goede nieuws doorverteld worden. Het kerkblad of het parochieblad is bij uitstek geschikt om met deze verhalen een brug te slaan tussen kerk en actualiteit.

Bloemen na aardbeving

Zo is er bijvoorbeeld het verhaal van de mensen van de protestantse gemeente in Deventer, die na de aardbeving in Turkije en Syrië bloemen brachten bij de Turkse en Syrische gemeenschap in Deventer. Of het verhaal van de mensen uit Emmen, die asielzoekers opvangen die de laatste bus naar Ter Apel hebben gemist. Of de kerken in Kampen die kleinschalige opvang organiseren voor statushouders. En ook de Laudato si’-groepen en de Groene Kerken die zorg voor de schepping omzetten in praktisch handelen.

Cadeau voor de lezers

Als redactie van een kerkblad hoef je vaak niet ver te zoeken om deze verhalen in je eigen geloofsgemeenschap te vinden. Maar vaak vinden we deze daden zo vanzelfsprekend dat we vergeten om ze een podium te geven en ze daarmee ‘cadeau’ te geven aan de lezers van het parochieblad of kerkblad. Juist deze verhalen zijn inspirerend en laten zien wat missionair zijn echt betekent.

Kant-en-klaar materiaal

Bij het keuzemateriaal waar redacties in onze portal uit kunnen putten bij ‘Kerkblad Compleet’ staan maandelijks artikelen klaar over ‘Groen geloven’ en ‘Gastvrij geloven’, geschreven door journalist Dick Vos. Deze korte en krachtige verhalen kunnen redacties kant-en-klaar plaatsen in hun eigen edities. Ze kunnen echter ook dienen als inspiratiebron om als redacteur zelf op zoek te gaan naar zulke verhalen in de eigen gemeenschap. Ons advies: deel het Goede Nieuws in je parochieblad of kerkblad en laat zo zien wat je gelooft!

Of we een kant-en-klare enquête hebben liggen om te onderzoeken of en hoe het kerkblad gelezen en gewaardeerd wordt. Een enquête die verspreid kan worden onder alle lezers van het kerkblad. Die vraag krijgen we bij De Zalige Zalm regelmatig van redacties. Nu is het niet zo ingewikkeld om zelf vragen te bedenken als ‘Wat waardeert u als lezer?’ en ‘Wat mist u?’? Ook kunt u de lezers cijfers laten geven van 1 t/m 10 voor bepaalde rubrieken of voor het kerkblad in zijn algemeen. De vraag is echter of je er echt iets mee opschiet.

 

Geen goed idee

Op grond van onze ervaringen vinden wij zo’n enquête geen goed idee. Meestal is het een beperkte trouwe groep lezers die bereid is een enquête in te vullen. Die zijn ook nog eens geneigd om gewenste antwoorden te geven, omdat de makers van het blad toch zo hun best doen en omdat ze graag met het kerkbestuur meedenken. En dan is het ook nog eens zo dat bij zo goed als alle vragen de antwoorden verdeeld zullen zijn. Bijvoorbeeld: 40 procent vindt het een mooie rubriek, 60 procent niet. Wat heb je aan zo’n uitkomst? Daar schiet je als makers of als kerkbestuur niets mee op.

 

Ga in gesprek

Wij denken dat je er meer aan hebt om een beperkte maar diverse groep lezers persoonlijk te benaderen en met hen in gesprek te gaan. In plaats van een enquête spreken we dan liever over een lezersonderzoek. Daarbij kunnen dezelfde soort vragen als hierboven aan de orde komen, maar je neemt samen met je gesprekspartner letterlijk het blad door. Op die manier krijg je veel meer informatie over de werkelijke behoefte en het leesgedrag van de mensen die je wilt bereiken. Gewenste antwoorden voorkom je door te vragen waarom iets wel of niet gewaardeerd of gelezen wordt. Doorvragen dus. Zo’n lezersonderzoek kost iets meer tijd, maar levert je werkelijk waardevolle informatie en inspiratie op. Graag adviseren wij over de aanpak van zo’n lezersonderzoek. Neem daarvoor gerust contact met ons op.

Een duidelijk verhaal

“Iedereen doet maar wat op zijn eigen manier en er is geen overleg en afstemming”: een veelgehoorde verzuchting als het gaat over de communicatie in kerken. Dat doet denken aan een prikbord in de hal van de kerk met daarop alle activiteiten die in en rond de kerk plaatsvinden. Er gebeurt van alles en er zijn talloze vrijwilligers bij betrokken. Werkgroepen, kringen, ziekenbezoekgroepen, bijbelgroepen, diaconie- en caritasvergaderingen, jeugd- en volwassencatechese en sacramentenvoorbereiding. Herkenbaar?

Samenhang

Helaas ontbreekt er in de regel de samenhang in de berichtgeving over al die activiteiten. Daarom komt er uit steeds meer kerken de vraag naar procesbegeleiding op het gebied van de communicatie.

Procesbegeleider Sipke Draisma: “Kerken vragen ons hen te helpen om de juiste mensen te bereiken en daarvoor de juiste middelen in te zetten. Het blijkt dat, als je samenhang aanbrengt tussen communicatiemiddelen als website, kerkblad, nieuwsbrief en social media, je het effect van die media versterkt. In de praktijk blijkt bovendien dat als je de communicatie verbetert je daarmee ook de motivatie van de vrijwilligers verhoogt, omdat er minder langs elkaar heen wordt gewerkt”.

Communicatie met een doel

De procesbegeleiding vanuit De Zalige Zalm kan desgevraagd leiden tot een communicatiewerkplan waarin doelen, doelgroepen en middelen gekoppeld worden aan de taken en verantwoordelijkheden van de betrokken vrijwilligers. Dat geeft een duidelijk verhaal, onderling en naar buiten toe.